AKREDİTASYON YÖNETMELİĞİ
AMAÇ
1. Bu yönetmeliğin amacı, operasyonlara katılan kişilerin yeterliliklerinin saptanmasıdır.
TANIMLAR
2. Bu yönetmelikte geçen tanımlar;
- Akreditasyon; bir kişinin operasyonlarda çalışabilmeye yeter düzeyde eğitim almış olmasını belirleyen kavramdır.
- Akredite; akreditasyon alan kişidir.
- Operasyon; doğal afet veya doğa kazaları veya insan kazaları gibi arama ve/veya kurtarma eylemlerini gerektiren acil müdahale edilmesini gerektiren olayları ifade eder.
- AFAD; Afet ve Acil Durum Başkanlığı.
- Federasyon; AKDF – Arama Kurtarma Dernekleri Federasyonu.
- Mevzuat; AFAD ve sivil toplum gönüllülerini ilgilendiren mevzuattır.
- Gönüllü; bir operasyona her hangi bir zorunluluğu olmamasına rağmen kendi isteği ile katılan, bir maddi çıkar beklentisi olmayan ve fakat katılma anından itibaren bir operasyon sırasında uyması gereken kurallar bütüne hiyerarşik düzene uyarak katılan kişidir.
- Denklik; Federasyon eğitimleri ile aynı seviyede eğitim veren eğitmenler için kabul edilen kıstastır.
AKREDİTASYON VERİLMESİNİN AMACI
3. Akreditasyon verilme amaçları;
a. Kişinin gönüllü olduğunu,
b. Belli düzeyde akredite olduğu konuda eğitim almış olduğunu,
c. Akredite olduğu konuda işbirliği yapılabileceğini,
d. Akredite olduğu konuda yardım edebilirliğini, belirlemekle operasyon sırasında zamana karşı yarış halinde iken birbirini tanımayan insanların işlerini kolaylaştırması, kazazedeye kolay ve çabuk ulaşmayı sağlayıcı etkidir.
TAŞIMA ZORUNLULUĞU
4. Akreditasyon belgesi alan kişi, operasyon sırasında bu belgenin isim, görev ve akredite yılı görülecek şekilde taşıması zorunludur.
GEÇERLİK
5. Akreditasyon belgesi, üzerinde taşıdığı yılın 01 Ocak tarihinden 31 Aralık tarihine kadar geçerliliği vardır. Her sene sonunda belge yenilenir. Eski belge üzerinde kazıntı, bantlama ve benzeri bir yöntem ile kullanılması söz konusu değildir. Üzerinde kazıntı, silme, bantlama, kapatma gibi bir tahrifat olan belge, geçerli değildir.
6. Federasyonun kendi üyelerine vermiş olduğu üyelik belgesi, belge sahibinin akredite olduğunu göstermez. Akredite belgesi üyelere de ayrıca verilir.
ÜYE OLMAYANLARIN AKREDİTASYONU
7. Federasyon üyesi olmayanların da akreditasyon belgesi alması mümkündür. Ancak bu yönetmelik hükümlerine göre kendisine belge verilir.
8. Bu kişiler de bu yönetmelik çerçevesinde tutulan bilgisayar ortamı kaydına geçirilir. Federasyonun katıldığı operasyonlarda bu kayıtlara göre uzmanlık alanlarından veya eleman eksikliklerinden kaynaklanan nedenler ile birlikte çalışmaya davet edilebilirler. Ancak, davet edilen kişinin bu davete uyması zorunluluğu yoktur.
AKREDİTASYON SINIFLARI
9. Akreditasyon sınıfları şunlardır:
- Afet yönetimi, kriz masasında görev alabilecek, kriz yönetimi bilgisine ve becerisine sahip kişilerdir.
- Ekip liderliği, fiilen arama kurtarmada çalışan ekibin liderliğini yürütebilen kişilerdir.
- Teknik arama, elektronik cihazlar ile donatılmış konumda dinleme ve kamera cihazları ile teknik arama yapan kişilerdir.
- Köpekli arama, arama kurtarmaya hem köpeğinin yetkin hem de kendisi yetkin olan kişidir.
- Doğa arama, doğada meydana gelen kaybolma ve benzeri olaylarda arama yapan kişidir.
- Deprem, deprem ve bina göçmelerinde oluşan enkazlarda çalışabilme yetkinliğindeki kişidir.
- Toprak kayması, toprak kayması sonucu oluşan bölgede çalışabilmeye yetkin kişidir.
- Sualtı, nehir, baraj, dere, kanal, ırmak ve denizlerde su taşıtlarından düşme, yüzme için girilmesinde kaybolmalarda su altına dalgıç malzemeleri ile dalabilerek kurtarma yapabilmeye yetkin kişidir.
- Su üstü, sel ve su baskınlarında su üstünde hareket edebilen hızlı araçları ile kaybolanları arayabilme ve kurtarabilme yetkinliğine sahip kişilerdir.
- KBRNE, kimyasal, biyolojik, radyoaktif nükleer ve endüstriyel kaynaklı insan hayatını tahdit eden tehlikeli durumlarda gerekli donanım ve giysiler ile müdahale yeteneğine sahip kişilerdir.
- Çığ, çığ düşmesi sonucu kar altında kalan kişilere ulaşmak için çığı çubukları ile arama yapabilen ve bulduğu yerden aletler ile çıkartabilme yeteneğine sahip kişilerdir.
- Trafik kazası, araç veya trenlerin çarpışması veya yoldan çıkması ile oluşan kazalara kesici ve ayırıcı aletler ile müdahale edebilme ve kurtarabilme yeteneğine sahip kişilerdir.
- Kent yangın, kent içinde yangına müdahale edebilen ve görevli itfaiye ekiplerine yardım edebilme yeteneğindeki kişilerdir.
- Orman yangını, kent yangınından ayırıcı özelikleri nedeniyle ormanda çıkan yangınlara müdahale edebilen, söndürme veya çevirme yapabilen ve görevli itfaiye ekiplerine yardım edebilen kişilerdir.
- Lojistik, tüm arama ve kurtarma dallarında çalışan kişilere yardım edebilen, kamp kurma, yemek yapma, malzeme taşıma, malzeme temin etme, operasyonda fiilen çalışan kişilerin çalışmalarını kolaylaştırma ve motive etme yetisine sahip kişilerdir.
- İletişim, telsiz kullanma lisansına sahip ve afet yönetimi haberleşmesinde becerisi olan kişilerdir.
- İlk yardım, ilk yardım eğitimi ve belgesini almış, afet yeri idaresinde il yardım becerisine sahip kişilerdir.
- Can kurtaran, can kurtarma eğitimi alarak su üstü arama kurtarma kapsamına girmeyen havuz, kıyı ve deniz kurtarmaları yapan kişilerdir.
EN AZ BİLGİ ZORUNLULUĞU
10. Akreditasyon alacak kişi en az bilgi sahibi olmak zorunda olduğu konular;
a. Kamp yapma
b. Doğada kalma
c. Lojistik destek bilgisi
d. İlk yardım bilgisi (belgeli olması gerekmemektedir) olmak zorundadır.
ZORUNLU KRİTERLER
11. Belge verilirken AFAD’ın çıkaracağı usul ve esaslar aynen uygulanır. Arama Kurtarma Mevzuatı, gönüllülük Mevzuatı hükümleri uygulanır.
SINIF BELİRLEME
12. Akreditasyon alacak kişi, 9 uncu maddedeki koşulları yerine getiriyor ise lojistik akreditasyonu belgesi almaya hak kazanır. Bunun yanında, yetkin olduğu sınıfa uygun eğitim alan kişiler bu sınıflardan biri veya birden fazla sınıfı içeren akreditasyon belgesi alabilirler.
13. Federasyon tarafından denkliği kabul edilen eğitmenlerden eğitim aldığını belgeleyen kişilere, bu yönetmelik çerçevesinde akredite belgesi verilir.
BELGENİN VERİLME USULÜ
14. Akreditasyon alanlar birer form doldurur. Formda akreditasyona neden olan konuların dışındaki ehliyetleri, yetenekleri ve becerileri kayıt altına alınır. Bunun üzerine kişiye bir akreditasyon belgesi verilir ve ayrıca operasyonlarda kullanmak üzere bir kimlik verilir. Kimlik üzerine kişini adı, soyadı, varsa derneği, kan grubu T.C. kimlik numarası, akreditasyon sınıfı, geçerli olduğu yıl belirtilir.
15. Akreditasyon belgesi almak isteyen kişiler her yıl belirlenen gider tutarını Federasyonun banka hesabına yatırmak zorundadır.
16. Akreditasyon alan kişilerin formdaki bilgileri bilgisayar ortamında kayda alınır.
17. “Federasyon Akreditasyon Kayıt Defteri” adında bir defter tutulur ve bu deftere akreditasyon verilen kişinin adı soyadı, sıra numarası, geçerlik yılı, akreditasyon sınıfı, derneği kayıt edilir.
18. Akreditasyon alan kişilerin isim listesi, iletişim bilgileri, akreditasyon sınıfları, yaşadıkları belde, her ayın sonunda AFAD’a bildirilir.
YENİLEME
19. Belgenin yenilenmesinde de aynen belgenin ilk verilmesindeki usul ve esaslar uygulanır.
20. Yenileme için akreditasyon talep edenin son bir yıl içinde Federasyon’un veya Federasyona bağlı Derneklerden birinin veya denkliği kabul edilen en az bir tatbikata katılmış olması zorunludur.
SORUMLULUK
21. Belge alan kişi, öncelikle her türlü arama veya kurtarmayı gerektiren konularda çalışma yapmayı Yönetmeliğin 2. Maddesinde belirtilen gönüllü sıfatı ile çalışmayı olarak kabul etmiş sayılır.
22. Kişiye akreditasyon belgesinin verilmesi, kişinin sorumluluğunu Federasyonun veya ekip liderinin alması hükmünü doğurmaz. Belge, kişinin beyanı ve eğitimi doğrultusunda yetkinliğini belirler.
23. Akreditasyon belgesi, kişi, riskli gördüğü her türlü arama kurtarma çalışmasına katılmama hakkına salip olduğu gibi riskli gördüğü her türlü arama kurtarma çalışmasına katılmamak zorundadır. Riski alarak arama kurtarma yapmasının sorumluluğu kendisine aittir.
24. Akredite alan kişi, yasal olmayan veya risk taşıyan hiçbir istek, talep ve yönlendirmeye uymamak zorundadır. Uyması halinde oluşan riskten kendisi sorumluğu kabul etmiş sayılır.
25. Akreditasyon belgeli kişi, kendi yorgunluk halini ve enerjisini gözetmek zorundadır. Yorgunluk nedeniyle risk alamaz. Ekip liderine durumunu bildirmek ve yerine bir başkasının görevlendirilmesini sağlamak zorundadır.
26. Akreditasyon sınıfı ne olursa olsun belge alan kişi en alt düzeyde lojistik bilmesi zorunluluğu nedeniyle ekip lideri tarafından yeterli lojistik sağlayıcısı olmaması konumunda lojistik ile görevlendirilebilir.
27. Arama kurtarma sırasında akreditasyon belgesi sahibi fotoğraf ve film çekemez. Anı fotoğrafı veya filmi için poz veremez. Ayrıca Federasyonun fotoğraf ve film çekme belgesine sahip ise fotoğraf veya film çekebilir. Ancak “Fotoğraf ve Film Çekim Yönetmeliği”ne uygun çekim yapmak zorunluluğundadır.
28. Akreditasyon alan kişi, doldurduğu formda belirtildiği gibi bu Yönetmelik hükümlerini aynen kabul etmiş ve uygulamayı taahhüt etmiş sayılır.
YÜRÜTME
29. Bu Yönetmeliği yürütmeye AKDF – Arama Kurtarma Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu yetkilidir.